قناري

از جمله پرطرفدارترين حيوانات خانگي است. اين حيوان، پرنده‌اي مقاوم و قابل تربيت بوده و از زمانهاي دور به خاطر آواز دلنشين و ظاهر زيبايش مورد توجه مردم در نقاط مختلف جهان بوده است. اين پرنده زندگي طولاني داشته و تا حدود 25 سال عمر مي‌كند. نگهداري از آن آسان مي‌باشد، چرا كه براحتي به زندگي در قفس عادت كرده و به فضاي كم و رژيم غذايي ساده‌اي نياز دارد و در ضمن هيچگونه صدمه‌اي به كودكان و اشخاص پيرامونش نمي‌رساند.اين پرنده از گذشته‌هاي دور مورد توجه ايراني‌ها قرار گرفته است، مطمئنآ شما چند تايي از آنها را در مغازه‌ها و به‌خصوص قهوه‌خانه‌ها ديده‌ايد.قناريها اصولا پرنده‌هاي ترسويي هستند و نگهداري از آنها در كنار پرنده‌هايي كه رفتار تهاجمي دارند توصيه نمي‌شود. آنها حيوانات حساسي هستند و در صورت جدايي از هم‌نوع خود، دچار افسردگي خواهند شد. اين پرنده توانايي تقليد صداي انسان راندارد ولي آواز و چهچهه دلنشين وي، آن را به يك خواننده قابل، تبديل كرده است. با اين حال، در صورتي مي‌تواند مايه نشاط و سرگرمي شما را فراهم سازد كه خود نيز محيطي تميز و مناسب و زندگي مطلوب و شادابي داشته باشد.قناري خانگي در مقايسه با همتاي خود كه در طبيعت آزاد، زندگي مي‌كند نحوه زندگي متفاوتي دارد. غذاي او همواره (توسط صاحبش) آماده و مهيا است، نياز به مراقبت از خود در برابر حيوانات مهاجم ندارد و زندگي بدور از طبيعت وحش باعث گشته كه از غريزه و تواناييهاي مادرزادي‌اش كمترين استفاده را ببرد.

با توجه به اينكه قناريها پرندگان اجتماعي نيستند، به عبارت ديگر در طبيعت بصورت دسته جمعي و همراه با همنوعان خود زندگي نمي‌كنند، از اينرو در اسارت قفس نيز هرگز بدنبال همنوعان خود نبوده و از اين حيث خلائي را در زندگي خود احساس نمي‌كنند. اين پرنده برخلاف طوطي، تنهايي را بخوبي تحمل مي‌كند و شما مي‌توانيد بدون اينكه نگران شادابي و وضعيت روحي‌اش باشيد براي مديت وي را تنها بگذاريد (خيلي‌ها بهمين دليل قناري را بهترين پرنده خانگي مي‌دانند). ولي اين دليل نمي‌شود كه حيوان خانگي خود را فراموش كرده و نسبت به آن بي‌خيال باشيد. چرا كه نزديكي شما به قناري و توجه به آن قطعآ براي وي مطلوب خواهد بود.  انتخاب و خريد قناري  قبل از هرگونه اقدامي براي خريد قناري، پيش خود فكر كنيد، ببينيد كه آيا اصلا امكانات شما و روحيه و حوصله‌تان اجازه نگهداري از اين حيوان را مي‌دهد. پس از خريد بايد شرايطي را براي وي مهيا كنيد كه وي عضوي از خانواده شما به حساب آيد. آيا قادريد اين شرايط را براي وي فراهم كنيد؟ آيا اصلا از آواز خواندن قناري خوشتان مي‌آيد؟ البته در اينكه صدا و آواز قناري زيبا و دلنشين است شكي نيست ولي براي برخي‌ها، مخصوصآ در دراز مدت مي‌تواند گوشخراش باشد. (اگر شما جزء اين دسته افراد هستيد، بايد حيوان خانگي ديگري را بعنوان دوست و مونس خود انتخاب كنيد). نهايتآ اينكه آيا وقت و حوصله كافي براي رسيدگي به بهداشت، تغذيه و تربيت وي داريد يا نه؟ با توجه به مطالب گفته شده اگر موقعيت و توان نگهداري از اين موجود را داريد، مي‌توانيد براي خريد يك قناري سالم و زيبا اقدام كنيد.

و اما نكاتي كه در موقع خريد بايد بدان توجه كنيد:

اشخاص و مراكز فروش زيادي در امر فروش پرنده‌هاي زينتي در حال فعاليت مي‌باشند ولي همه آنها قابل اعتماد نيستند. مراكز فروش بايد در كنار فروش پرنده، لوازم جانبي زندگي، تغذيه و بهداشت آنها را نيز داشته باشند. موقع خريد، يك بررسي اجمالي از وضعيت بهداشتي پرنده‌ها، محيط قفس‌ها و وضعيت بهداشتي اشخاصي كه در آنجا مشغول كار و مسئول فروش هستند، بعمل آوريد. اگر در موقع خريد، شخصي باتجربه و آشنا با اين موجودات را به همراه داشته باشيد، كمك زيادي به شما خواهد نمود. در غير اينصورت اگر مجبور شديد به تنهايي پرنده را انتخاب كنيد كاملا حواستان را جمع كنيد. بايد پرنده‌اي را انتخاب كنيد كه از هر حيث سالم باشد، يك قناري سالم بايد پرهاي مرتب، يكدست، شاداب، پرپشت و براقي داشته باشد. از اينرو از خريدن پرنده‌هايي با موهاي ژوليده و آنهايي كه شادابي پرهايشان را از دست داده‌اند، خودداري كنيد. به چشمان قناري توجه كنيد، پرنده بايد چشمان شفاف و براق با نگاهي تيز داشته باشد هرگز پرنده‌اي را كه از چشمانش ترشحات خارج مي‌شود انتخاب نكنيد. به پاهاي پرنده نگاه كنيد، پاها بايد تميز بوده، فلسهايش صاف و يكدست و بدون جراحت باشد. به پنجه‌هاي پرنده دقت كنيد، پنجه‌ها بايد سالم بوده و كج و معوج نباشند. يكبار از دور و بار ديگر از نزديك، حالت كلي پرنده را ارزيابي كنيد، ببينيد پرنده سرحال است يا نه؟ پرنده سرحال در قفس مدام به اين سو و آن سو مي‌پرد، مي‌خورد، مي‌آشامد و هوشيارانه پيرامون خود را نگاه مي‌كند. به مخرج حيوان نگاه كنيد، مخرج بايد تميز باشد، كثيف بودن پرهاي اطراف مخرج و چسبيده شدن آنها به هم، نشان‌دهندهئ اين است كه پرنده اسهال دارد و همانطور كه مي‌انيد اسهال يكي از نشانه‌هاي رايج بيماري است. منقار پرنده را بررسي كنيد منقار پرنده بايد يكدست بوده و بخش بالائي و پاييني ان، بطور كامل و منطبق بر هم، سوار شوند. از خريد قناريهايي كه منقار بدشكل دارند خودداري كنيد و نهايتآ ا ينكه هرگونه رفتار غيرطبيعي را كه بيانگر بيماري باشد در نظر داشته باشيد. براي مثال وضعيتي كه در آن پرنده بدون تحرك و در يك گوشه از قفس مانده و يا چشمانش را بسته و حالت كودن‌ها را به خود گرفته و نسبت به محيط اطرافش بي‌توجه است، همگي نشان‌دهنده وجود بيماري مي‌باشد. از اينرو از خريد اين پرنده‌ها خودداري كنيد. با توجه به مطالبي كه گفته شد، اگر حتي يك مورد از اختلالات و نارسايي‌هاي ذكر شده را در قناري مشاهده كرديد، بايد از قبول آن امتناع ورزيد و هيچ موقع تحت تأثير تعريف‌ها و توصيه‌هاي فروشنده قرار نگيريد چرا كه تعدادي از فروشندگان كه هيچ ابايي از فروش پرنده‌هاي بيمار ندارند، سعي دارند در اوين فرصت و قبل از اينكه پرنده عمر خود را تمام كند، به هر نحو ممكن آنها را به خريداران ناشي بفروشند. بهمين خاطر، چشمان خود را كاملا باز كرده، حواستان را جمع كنيد و صرفآ مشاهدات خود را ملاك انتخاب قناري مورد علاقه خود قرار دهيد. پرنده تكي يا جفت  اگر قصد داريد بعد از خريدن پرنده آن را تعليم داده و از او يك حيوان دست‌آموز بسازيد، پرنده‌اي را كه سن كمي دارد، انتخاب كنيد و در ضمن بايد تنها يك قناري بخريد، زيرا در غير اينصورت، قناري به بازي با همنوعان خود پرداخته و بندرت مورد توجه تعاليم شما قرار خواهد گرفت. همچنين اگر در نظر داريد پرنده را بعنوان دوست صميمي و مونس خود انتخاب كنيد، انتخاب تكي آن توصيه مي‌شود در صورتيكه تصميم گرفته‌ايد يك جفت قناري بخريد ابتدا قناري نر راخريده و مدتي آن را نگهداري كنيد تا اينكه پرنده به شما عادت كرده و با شما خت شود و سپس اقدام به خريد پرنده ماده كنيد. در مورد نگهداري 2 قناري نر بايد گفت، چون قناريهاي نر، برخلاف ماده‌ها، علاقه دارند برتري خود را به رخ ديگري بكشند، مدام با هم جنگ و نزاع مي‌كنند بنابراين آ نها را در يك قفس نگهداري نكنيد. نكته مهمي كه بايد بدان توجه كنيد اين است كه اگر قصد شما از خريد قناري، گوش دادن به آواز وي و استفاده از صداي دلنشين است كه به احتمال زياد نيز همين‌گونه است، با يد بدانيد كه اصولا قناريهاي نر آواز مي‌خوانند. البته قناريهاي ماده هم ممكن است آواز بخوانند ولي آوازي كه آنها مي‌خوانند با آوازي كه قناريهاي نر مي‌خوانند تفاوت داشته و قدرت و پيوستگي لازم را ندارد. تشخيص قناري نر و ماده:پرنده نر معمولا كشيده‌تر از ماده مي‌باشد و در فصل جفتگيري ناحيه مخرج آن برجسته مي‌شود، رنگ دور چشم قناري نر جلاي بيشتري دارد، در صورتيكه قادر به تشخيص قناري نر نيستيد از فروشنده مورد اعتماد خود و يا از افراد متخصص در اين زمينه، كمك بگيريد. تغذيه قناري همانطور كه مي‌دانيد، فراهم نمودن يك جيره غذايي مناسب، متعادل و مقوي براي هر موجود زنده‌اي، تا حدود زيادي سلامتي حيوان را تضيمن كرده و آن را در برابر بسياري از بيماريها مقاوم خواهد ساخت و برعكس يك رژيم غذائي كه از كيفيت و كميت نامناسبي برخوردار باشد، حيوان خانگي شما را در برابر بسياري از عوامل بيماريزا حساس ساخته و در خيلي موارد نيز مستقيمآ باعث بروز اختلالات تغذيه‌اي خواهد شد. بنابراين در قدم اول بايد يك جيره غذائي متعادل و مناسب كه در برگيرنده پروتئين، چربي، كربوهيدرات، مواد معدني (مانند فسفر و كلسيم) و ويتامينها باشد، براي پرنده محبوب خود فراهم كنيد. از آنجايي كه شما هيچ دانه يا گياهي را نمي‌توانيد پيدا كنيد كه همه عناصر ياد شده را يكجا در خود داشته باشد، بنابراين بايد اين جيره، مخلوطي از غذاهاي مختلف و متنوع باشد. سعي كنيد موادي را كه براي تغذيه قناري انتخاب مي‌كنيد، تازه، متنوع و تا حد امكان از مواد طبيعي باشد.در بسياري اوقات قناريها بويژه آنهايي كه اهلي بوده و آزادانه در منزل بسر مي‌برد، موقع غذا خوردن صاحب خود، از غذاي وي استفاده مي‌كنند. در اين موارد ممكن است پرنده برخي غذاها را علي‌رغم اينكه براي وي مضر است، طبق عادت و به تقليد از صاحبش بخوردو بدنبال آن اختلالات و نارسايي‌هايي در دستگاه گوارش وي بوجود آيد. بنابراين بايستي در حين غذا خوردن مواظب تغذيه قناري خود نيز باشيد. قناري اصولا يك موجود گياهخوار (دانه‌خوار) بوده و اساس غذاي او را انواع دانه‌هاي تازه و مقوي و سبزيجات مانند كاهو، ميوه‌جات و... تشكيل مي‌دهد، مواد دانه‌اي كه براي تغذيه قناري انتخاب خواهيد كرد شامل تخم كتان، دانه منداب، شاهدانه، ارزن، گندم سفيد، جو پوست‌كنده، تخم چغندر و تخم كاهو است. اين دانه‌ها را بايد به نسبتهاي مختلف كه به سن، نژاد، مرحله رشد، مرحله توليدمثل و... بستگي دارد، با هم مخلوط كرده و در دسترس پرنده خود قرار دهيد. دقت كنيد كه اين دانه‌ها بايد كاملا رسيده، تميز، خشك و عاري از مواد آلوده و گرد و غبار باشند. از گنجاندن دانه‌هاي كپك‌زده در جيره غذايي پرنده جدآ خودداري كنيد.در كنار دانه‌ها بايد از سبزيجات و ميوه‌جات تازه براي تغذيه قناري استفاده كنيد. سبزيجات مورد علاقه اين پرنده شامل كاهو، چغندر، اسفناج و... مي‌باشند. در تهيه سبزيجات دقت كنيد كه كاملا پاكيزه و عاي از سموم نباتي باشند. در ضمن بسياري از سبزيجات ممكن است آلوده به انواع انگلها باشند، بنابراين ريختن اين سبزيحات در داخل قفس پرنده توصيه نمي‌شود. مي‌توانيد از سبزيجات خشك و بسته‌بندي شده استفاده كنيدو با اينكه از ميوه‌جاتي مانند سيب، موز و پرتقال براي جايگزين كردن آنها استفاده كنيد. يك نكته مهم در تغذيه قناري اين است كه آنها اساسآ نسبت به تغيير ناگهاني غذاي خود فوق‌العاده حساس هستند لذا هيچگاه جيره غذايي را يكباره تغيير ندهيد.در مورد املاح معدني مانند كلسيم و ويتامينهاي مورد نياز قناري بايد توجه داشته باشيد چنانچه جيره غذايي كه براي پرنده خود انتخاب كرده‌ايد به اندازه كافي متنوع بوده و تقريبآ همه موارد گفته شده در بالا را شامل شود، نيازي به گنجاندن املاح معدني و ويتامين در آن نخواهد بود، چون تركيب اين غذاها معمولا نياز قناري را به اين عناصر را مرتفع خواهد ساخت. با اين حال براي اطمينان مي‌توانيد از ويتامينهاي محلول در آب، به آب آشاميدني قناري اضافه كنيد. مقادير زياد اين ويتامينها، براحتي از بدن دفع مي‌شود و از اين حيث جاي نگراني نيست. براي تكميل املاح معدني جيره از پيس (جمجمه ماهي مركب) يا جمجمه مرغ استفاده كنيد. منتهي قبل از استفاده، آنها را در فر به خوبي بپريد تا از انتقال احتمالي عوامل بياريزاي پرنده‌ها به قناري خودداري شود. مقدار غذاي مصرفي اصولا پرنده‌هاي كوچك به مقدار 31 وزن بدن خود نياز به غذاي روزانه دارند ولي اين مقدار، ثابت نبوده و تحت تأثير عواملي مانند، سن، جثه، نژاد، شرايط محيطي، فصل، خصوصيات فردي و... دارد لذا بهترين راه براي تعيين مقدار غذاي روزانه، تجربه صاحب قناري است. وي بتدريج درخواهد يافت كه پرندهئ وي روزانه به چند گرم جيره غذايي نياز دارد. معمولا روزانه 2 وعده غذايي براي قناري كفايت مي‌كند. وعده اول در صبح و وعده دوم موقع شب مي‌باشد، ذكر اين نكته ضروري است كه در برخي دوره‌ها (مثلا در موقع بچه‌دار شدن و يا در فصول پرريزان) پرنده نياز به غذاي بيشتري دارد.در مورد آب آشاميدني پرنده بايد توجه داشته باشيد كه براي استفاده از آب لوله، كه داراي كلر زيايد است. بهتر است اول آن را بجوشانيد تا كلر آن متصاعد بشود و بعد از خنك شدن، به مصرف قناري برسانيد. ظرف آب پرنده را هر روز بايد از آب تازه، پر كنيد. دقت كنيد آبي كه براي چند روز بماند ممكن است گنديده شده و محلي براي رشد خزه‌ها و قارچها گردد كه در اينصورت پرنده شما به سرعت بيمار خواهد شد. دماي آب پرنده بايد هم دما با درجه حرارت اتاق باشد.براي جلوگيري از چاق شدن بيش از حد قناري، امكان تحرك و پرواز آزاد را براي وي فراهم سازيد، چون استرحت و عدم تحرك در قفس باعث چاق شدن آنها خواهد گشت. در صورت چاق شدن پرنده، دانه‌هاي پرچرب را بتدريج (نه يكباره) از جيره غذايي وي حذف كنيد. هرگز براي اصلاح چاقي پرنده، آنها را يكباره و به مدت طولاني از غذا محروم نسازيد. قفس قناري از آنجايي كه قناريها نياز به فضاي بزرگي دارند، قفسي كه انتخاب مي‌كنيد بايد به اندازه كافي بزرگ باشد (حداقل طول آن بين 45 تا 55 سانتيمتر، عرض آن 35 سانتيمتر و ارتفاع آن 35 تا 45 سانتيمتر باشد). قفسهايي را كه كوچك بوده و فضاي كمي دارند، انتخاب نكنيد، زيرا اينكار براي سلامتي وي مخصوصآ پرهايش، مضر خواهد بود. پرنده بايد در داخل قفس براحتي حركت داشته و قادر به جهيدن و بال زدن باشد. فاصله بين ميله‌هاي قفس بايد متناسب با جثه پرنده باشد، بطوريكه سر پرنده در بين ميله‌ها گير نكند، چون در اين صورت باعث خفگي وي خواهد شد. فاصله زياد بين ميله‌ها نيز سبب مي‌شود تا پرنده از لاي ميله‌ها خارج شود. قفس قناري بايد طوري طرح‌ريزي شده باشد كه به آساني قابل تميز كردن باشد.در قفس بايد به اندازه لازم بزرگ باشد تا صاحب پرنده براحتي بتواند پرنده را خارج و يا داخل كند. بهتر است كه در، بصورت افقي و بطرف خارج باز شود. استفاده از درهايي كه بصورت عمودي باز و بسته مي‌شوند، توصيه نمي‌شود. جنس قفس بهتر است از نوع فلزي باشد زيرا قفس‌هيا چوبي محل مناسبي براي تجمع انگلهايي مانند جربها هستند. قفسهايي با ميله‌هاي براق، بدليل انعكاس نوري كه ايجاد مي‌كنند باعث ناراحتي چشم قناري شده و علاوه بر اين ديد پرنده را نيز دچار مشكل مي‌سازند. قفس بايد فاقد لبه‌هاي تيز و پرنده بوده و داراي ظرف آبخوري و دان‌خوري مناسبي باشد. اين ظروف بايد بدور از ميله‌هايي باشند كه براي نشستن پرنده، در داخل قفس قرار داده شده‌اند زيرا در غير اينصورت مدفوع پرنده به داخل آبخوري و دانخوري ريخته و باعث آلوده شدن آنها خواهد شد.داخل قفس، از بكار بردن اسباب‌بازيهايي كه احتمال آسيب رساندن به پرنده را دارد خودداري كنيد.

نکات مهم در خصوص نگهداری پرنده:

براي اينكه پرنده به اندازه كافي از ورزش و تمرين بال و پا برخوردار باشد، بايد ميله‌ها يا چوبهايي كه براي نشستن پرنده بكار مي‌روند فاصله كافي از هم داشته باشند و در ضمن بايد قطر آنها نيز متفاوت باشد.در مورد محل قفس، بهتر است حداقل در ارتفاع 2 متري از سطح زمين باشد. از قرار دادن قفس روي زمين خودداري كنيد. قفس نبايد در مقابل جريان هواي سرد قرار بگيرد. محل نگهداري قناري بايد در جايي باشد كه پرنده از هواي تميز و عاري از آلودگي و گرد و غبار، برخوردار باشد. اين مكان بايد طوري باشد كه وي از تابش آفتاب بهره‌مند بوده و در عين حال در معرض تابش شديد آن نيز نباشد. تعليم قناري براي تعليم قناري بهتر است آنهايي را انتخاب كنيد كه جوان بوده و سن كمي دارند زيرا تربيت قناريهاي مسن كار بسيار پرزحمتي بوده و نياز به زمان و حوصله بيشتري دارد. براي شروع تمرين بايد زمان جلسات، كوتاه و حداكثر 15 دقيقه باشد، زيرا برگزاري جلسات طولاني مدت در شروع آموزش باعث خستگي و بي‌حوصلگي پرنده خواهد شد. سعي كنيد فواصل تمرين‌ها زياد نباشد، زيرا در غير اينصورت عدم پيوستگي در تعاليم و تمرينات رخ خواهد داد. قبل از هرگونه تعليم بايد كاملا با پرنده اخت شده و با وي ارتباط دوستانه برقرار كنيد. براي اينكه از تعاليم خود نتيجه بگيريد حتمآ يك محيط آرام و بدور از ترس و هيجان براي قناري فراهم كنيد تا پرنده تمركز لازم را براي يادگيري داشته باشد. تعليم نشستن بر روي چوب يا انگشت براي اينكار چوب و يا انگشت خود را از لابه‌لاي ميله‌هاي قفس به داخل آن هدايت كرده و خيلي آرام سينه و شكم قناري را نوازش كنيد تا روي آن بنشيند.اگر پرنده از نشستن روي چوب يا انگشت شما امتناع ورزيد، او را نزنيد، بايد صبور باشيد و از تنبيه بي‌مورد پرنده خودداري كنيد. در صورتيكه در جلسه اول جواب نگرفتيد آن را به جلسات بعد موكول كنيد. اگر قناري انگشت شما را گاز گرفت از حركت سريع و نابجاي انگشت خود، خودداري كنيد زيرا اينكار علاوه بر اينكه موجبات ترس و استرس پرنده را فراهم خواهد ساخت، ممكن است باعث آسيب بيشتر به خودتان نيز بشود. بايد بدانيد كه گاز گرفتن قناري به هيچ عنوان دردناك نيست و باعث زخمي شدن شما نمي‌شود. در موقع تربيت پرنده هيچگاه سعي نكنيد او را غافلگير كنيد زيرا اينكار موجب ترس و هيجان وي خواهد شد. پرنده‌اي كه دچار وحشت و ترس شود، هرگز آموزش و تعليم نخواهد پذيرفت. اگر قناري خود را به خوبي ياد گرفت، با نوازش و دادن جايزه (غذاي خوب) وي را مورد تشويق قرار دهيد. بعد از اينكه پرنده نشستن روي انگشت و دست شما را بخوبي ياد گرفت سعي كنيد او را روي شانه خود گذاشته و مورد نوازش قرار بدهيد و بتدريج آموزشهاي پيشرفته را اعمال كنيد. مجددآ توصيه مي‌كنيم در حين آموزش پرنده را گيج نكنيد، او را تنبيه نكرده، موجبات ترس و وحشت وي را فراهم نكنيد و در نظر داشته باشيد ايجاد يك رابطه دوستانه و بكارگيري تشويق و نوازش، اساس تربيت حيوان خانگي شما است. براي ياد دادن آواز به جوجه قناريهاي خود، آنها را در يك محيط ساكت و عاري از صدهاي اضافي قرار داده و نوار مورد علاقه خود را برايشان بگذاريد. دقت داشته باشيد كه وجود صداهاي اضافي، مخصوصآ صداهايي كه شبيه آواز قناري است (مانند صداي جيرجيرك يا گنجشك) باعث مي‌شود كه آواز قناري، اصالت خاص خود را از دست بدهد و در واقع اين صداها به مجموع نت‌هاي وي اضافه شود. پس از دو ماه اگر به صداي جوجه‌ها دقت كنيد متوجه خواهيد شد كه آنها كم‌كم، نت مورد علاقه شما را تقليد مي‌كنند. معرفي برخي بيماريهاي قناري بطور كلي قناريها نسبت به ساير پرندگان كمتر دچار بيماري مي‌شوند. اگر شرايط محيطي، تغذيه، بهداشت و... را رعايت كنيد تا حد زيادي جلوي وقوع بيماي را خواهيد گرفت. با اين حال بعضي وقت‌ها با وجود رعايت اين موارد، بيماري به سراغ حيوان مي‌آيد. به‌هرحال به محض ديدن اولين علائم كه حكايت از بيماري كند، بلافاصله با دامپزشك مشورت كنيد از اقدامات خودسرانه كاملا پرهيز كرده و به ياد داشته باشيد كه هر چه زودتر پرنده بيمار يا پرنده‌اي كه احساس مي‌كنيد در شرف بيمار شدن است را نزد دامپزشك ببريد. شانس بهبودي وي به همان نسبت بيشتر خواهد بود. متأسفانه اكثر مردم بدليل بي‌توجهي زماني متوجه بيماري در قناري خود مي‌شوند كه بيماري بسيار پيشرفت كرده و درمان در اين هنگام فايده‌اي نخواهد داشت و گاهي نيز با وجود پي بردن به بيماري، خود اقدام به درمانآن مي‌كنند و چون پس از گذشت چند روز موفق به درمان بيماري نمي‌شوند، به دامپزشك روي مي‌آورند كه در اين موقع نيز درمان، چندان موثر نخواهد بود. بنابراين بهترين كار براي نجات قناري بيمار رساندن سريع آن به مركز درماني مي‌باشد. براي اينكار بايد با حالتهاي طبيعي پرنده آشنا باشيد و به محض اينكه احساس كرديد پرنده از اين حالت طبيعي و شاداب خود فاصله گرفته، اقدامات لازم را انجام دهيد. توجه داشته باشيد پرنده سالم تيز و سرزنده بوده، پرهايش مرتب، منظم و شاداب است. آشفته و ژوليده بودن پرها نشان از يك بيماري است. پرنده سالم چشمان شفاف و تيزي دارد و اشتهايش خوب است، درحاليكه پرنده بيمار معمولا دچار كاهش اشتها مي‌شود. اگر علائمي را كه بيانگر وجود بيماري است مشاهده كرديد در اولين مرحله بايد پرنده بيمار را از سايرين جدا كرده، در يك قفس مجزا قرار داده و سپس آنرا در يك جاي گرم و داراي هواي تازه قرار دهيد. غذاي مقوي و مورد علاقه قناري را در اختيارش بگذاريد و سپس آن را نزد دامپزشك ببريد. اسهالدر موقع اسهال، مدفوع پرنده حالت طبيعي خود را از دست داده و بصورت آبكي و شل در مي‌آيد. در اين حالت، پرها و موهاي اطراف مخرج كثيف و چسبيده به هم مي‌شوند. علت وقوع اسهال مي‌تواند ناشي از تغذيه نادرست باشد و يا اينكه عفونتهاي باكتريايي مي‌توانند باعث وقوع اين اختلال شوند. اسهال اغلب با كاهش اشتها همراه بوده و در اين حالت پرنده نسبت به پيرامون خود بي‌خيال و بي‌توجه است. البته علاوه بر عوامل ياد شده، تغييرات شديد درجه حرارت، ترس و هيجان نيز مي‌تواند باعث اسهال شود. در موقع برخورد با اين عارضه بايد غذاي پرنده را بدقت بازرسي كنيد، تا در صورتيكه آلوده يا كپك‌زده است، آن را از جيره غذايي وي حذف كنيد. پرنده مبتلا را از ساير پرنده‌ها جدا كرده و امكان تماس سايرين با ترشحات دفعي قناري بيمار را از بين ببريد. قناري بيماري را در يك جاي گرم قرار داده و آن را به بيمارستان دامپزشكي ببريد. آبله قناري اگر متوجه ظاهر شدن جوشهاي ريز سفيد رنگ بر روي سر، سينه، زير بالها، روي انگشتان، داخل دهان، روي زبان و داخل منقار شديد به احتمال زياد قناري شما مبتلا به آبله شده است. در بين پرندگان، قناري حساسيت بيشتري به اين بيماري دارد. در برخورد با اين بيماري، اشياء، غذا و آبي كه با وي با آنها تماس داشته از بقيه جدا كنيد. مداوا معمولا نتيجه‌بخش نمي‌باشد ولي ضدعفوني كردن زخمهاي ياد شده با استفاده از گليسيرين و جوش شيرين تا حدي مي‌تواند به پرنده كمك كند. پرنده مبتلا معمولا به دليل زخمهاي محوطه دهان، قادر به خوردن نيست و بايد به طريقي غذا را به او بخورانيد تا از گرسنگي تلف نشود. توصيه مي‌كنيم براي اينكه ديگر با اين بيماري برخورد نكنيد، قناريهايتان را نزد دامپزشك برده و آنها را واكسينه كنيد. چاقي علائم اين حالت شامل سنگيني و تپل شدن قناري و عدم تمايل به پرواز، تنفس شديد و... مي‌باشد. علت آن در اكثر موارد، تغذيه قناري با دانه‌هاي پرچربي مانند تخم آفتابگردان، شاهدانه، دانه كتان و... به مقدار زياد مي‌باشد و يا در خيلي موارد، كوچك بودن قفس پرنده مي‌تواند باعث ايجاد اين حالت شود. بايد در نظر داشته باشيد پرنده‌اي كه چاق شده، ممكن است بدليل تحرك كم، دچار اختلالات و نارسايي‌هايي شود. اگر قناري چاق شما يك پرنده ماده باشد به احتمال زياد موقع تخم گذاشتن مشكل خواهد داشت. براي اصلاح اين عارضه بايد دانه‌هاي روغني را از جيره غذايي پرنده، بتدريج كم كرده و قفس بزرگتري براي وي فراهم كنيد. هرگز براي اصلاح چاقي، گرسنگي و قطع رژيم غذايي را اعمال نكنيد. لاغري در اين حالت، پرنده بسيار سبك گشته و استخوان جناغ او در ناحيه سينه برآمده مي‌شود. بايد در نظر داشته باشيد عوامل بسياري باعث وقوع لاغري در پرنده مي‌شوند. يك رژيم غذايي نادرست با كيفيت كم، آلودگي به انواع انگلها، بيماريهاي ويروسي، بيماريهيا باكتريايي و اختلالات ناشي از كمبود ويتامين و مواد معدني، همگي مي‌توانند منجر به اين حالت بشوند. توصيه مي‌كنيم در برخورد با اين عارضه به دامپزشك مراجعه كنيد. هرگز در صدد اصلاح جيره غذايي و بدنبال آن منتظر تأثير اين اصلاح نباشيد، چه بسا ممكن است لاغري در اثر يك بيماري عفوني بوده و تأخير (بدليل منتظر شدن جهت مشاهده تأثير اصلاح جيره) در رساندن آن به دامپزشك، حيات پرنده را به خطر جدي بياندازد. گرمازدگي اين حالت در اثر بي‌احتياطي صاحب قناري بدنبال قرار دادن وي در معرض تابش شديد آفتاب رخ مي‌دهد. در برخورد با اين عارضه بلافاصله پرده را به محل خنكي انتقال داده و آب خنك بر روي آب پاشيده و آن را نزد دامپزشك خود ببريد تا در صورت نياز به وي سرم تزريق كند. بي‌اشتهايي و يا كم‌اشتهايي اگر بي‌اشتهايي در پرنده همراه تب است، بهترين كار براي مقابله با آن رساندن قناري به بيمارستان دامپزشكي مي‌باشد. تغيير جيره غذايي و استفاده از دان جديد، نيز مي‌تواند باعث بي‌اشتهايي شود كه در اين مواقع بايد غذاي عادي پرنده را در اختيار وي قرار دهيد و اگر مطمئن هستيد كه اين بي‌اشتهايي در اثر بيماري نيست، براي تحريك اشتهاي پرنده، مقداري شربت ب ـ كمپلكس را به آب آشاميدني‌اش اضافه كنيد. مسموميتدر اثر خوردن مواد شيميايي و يا عناصر فلزي، مواد غذايي گنديده، استنشاق گازهاي مضر و محرك، خوردن مواد گياهي سمي و مصرف داروها ممكن است حادث شود. علائم مسموميت معمولا بصورت تلفات ناگهاني رخ مي‌دهد. ممكن است علائم عصبي، مانند تشنج و علائمي مانند اسهال و خونريزي داخلي نيز ديده شود. به محض مشاهده علائمي كه دال بر مسموميت است، بلافاصله غذاي پرنده را به دقت بررسي كرده و هر نوع ماده مشكوك را از جيره غذايي حذف كرده، سپس پرنده مبتلا و پرنده‌هاي تلف شده و نمونه‌اي از جيره غذايي را نزد دامپزشك خود ببريد. بهتر است در موارد وقوع مسموميت ا مي‌توانيد قناري را وادار به آشاميدن آب بكنيد، زيرا اين عمل باعث رقيق شدن سم و كاهش تلفات مي‌شود. از قرار دادن روزنامه، برگ كتاب و كاغذهاي داراي نوشته‌هاي چاپي در كف قفس خودداري كنيد زيرا نوشته‌هاي چاپي بدليل داشتن سرب مي‌توانند باعث مسموميت پرنده شوند، اقدام خودسرانه در بكارگيري داروها هم ممكن است باعث وقوع اين حالت شود. استشناق گازهاي مضر و محرك نيز باعث مسموميت پرنده خواهد شد لذا آنها را در معرض مواد و منابع دودزا قرار ندهيد. رشد غيرعادي ناخنهااين حالت معمولا بيانگر بيماري نمي‌باشد. مگر در موارديكه تومور و انگل باعث بوجود آمدن آن شود. ناخنهاي بلند و كج و معوج در نشستن اختلال و مشكلاتي را بوجود خواهند آورد. بنابراين بايد اقدام به كوتاه كردن آنها توسط یک دامپزشک خبره نمایید. يبوست در هنگام بروز اين اختلال، پرنده مبتلا در دفع مدفوع مشكل پيدا كرده، مرتب زور زده ولي موفق به انداختن فضله نمي‌شود. اگر در اين حالت به مخرج حيوان نگاه كنيد ملتهب و متورم است. در صورتيكه وي موفق به دفع شود، خواهيد ديد كه مدفوع بسيار خشك و سفت است. در هنگام برخورد با اين عارضه دقت كنيد اگر پرنده همزمان تب داشته باشد، سريعآ آن را نزد دامپزشك ببريد، زيرا در اين حالت علت وقوع يبوست يك بيماري عفوني است. در غير اينصورت احتمالا جيره غذايي نادرست مسبب اين حالت شده است. معمولا در شرايطي كه در جيره غذايي از سبزيجات تازه و ميوه‌ها استفاده نگردد، يبوست رخ مي‌دهد. از اينرو در اولين اقدام جيره را اصلاح كرده و سبزيجات تازه و ميوه‌هايي مانند سيب را در اختيار قناري خود قرار دهيد. اگر پرنده عليرغم اصلاح جيره، باز هم يبوست داشت، آنرا به دامپزشك ببريد.